Asụsụ HARARI

Ịghọta Asụsụ Harari & Inye ndị ntụgharị okwu Harari ọkachamara, ndị ntụgharị na ndị na-edegharị akwụkwọ

Ọrụ Asụsụ America (AML-Global) ghọtara mkpa ọ dị ịrụ ọrụ n'asụsụ Harari. N'ime ihe karịrị otu ụzọ n'ụzọ anọ nke narị afọ, Ọrụ Asụsụ America ejirila asụsụ Harari rụọ ọrụ yana ọtụtụ narị ndị ọzọ si gburugburu ụwa. Anyị na-enye ọrụ asụsụ zuru oke awa 24, ụbọchị asaa n'izu n'ụwa niile site na ịnye ọrụ ntụgharị asụsụ, ntụgharị asụsụ na ntụgharị asụsụ Harari yana narị asụsụ na asụsụ ndị ọzọ. Ndị ọkà mmụta asụsụ anyị bụ ndị na-asụ asụsụ obodo na ndị edemede bụ ndị enyochala, nzere, asambodo, nyocha ubi ma nwee ahụmahụ n'ọtụtụ ntọala ụlọ ọrụ. Asụsụ Harari pụrụ iche ma nwee mmalite na njirimara akọwapụtara nke ọma.

Harari na Etiopia

A na-asụ Harari na mpaghara Harari nke Etiopia. Etiopia bụ otu n'ime obodo kacha ochie n'ụwa na obodo nke abụọ kachasị n'Africa. Etiopia ewepụtala ụfọdụ n'ime ihe ochie ochie nke mmadụ, na-eme ka mpaghara ahụ bụrụ isi ihe na mmalite na akụkọ ntolite nke mmadụ. Obodo a ma ama maka oke ụnwụ ya na 1984 yana maka ndị na-eme egwuregwu n'ebe dị anya n'egwuregwu Olympic, ụlọ ụka ndị a kpụrụ akpụ na dịka mmalite nke agwa kọfị. A makwa na Etiopia ka a na-ewere dịka ala Kush. E si                                 ́                ́ ru d˘ mba} n’ebe nd ah d n’ebe ọwụwa anyanwụ ụsọ oké osimiri nke Oké Osimiri Uhie nweta. Otú ọ dị, Bible doro anya n’ikwu na ndị Kush bụ n’ezie ndị Etiopia. Tupu 1996, e kewara Etiopia na mpaghara 13, ọtụtụ sitere na mpaghara akụkọ ihe mere eme. Etiopia nwere usoro gọọmentị nwere ọkwa nke nwere gọọmentị etiti na-ahụ maka steeti mpaghara, mpaghara, distrikti na mpaghara agbụrụ sitere na agbụrụ. E kewara Etiopia n'ime steeti nchịkwa sitere na agbụrụ iteghete wee kee ya na mpaghara iri isii na asatọ na obodo abụọ nwere nkwekọrịta. Akụkụ bụ isi nke Etiopia dabere na mpi Africa, nke bụ akụkụ ọwụwa anyanwụ-akụkụ oke ala Africa. Ókèala Etiopia bụ Sudan n'ebe ọdịda anyanwụ, Djibouti na Eritrea n'ebe ugwu, Somalia n'akụkụ ọwụwa anyanwụ, na Kenya n'ebe ndịda.

Mmepe Harari

Edemede Ge'ez bụ abugida. Akara nke ọ bụla na-anọchi anya nchikota ụdaume consonant, na ahaziri akara ndị a n'ìgwè akara ndị yiri ya na ndabere nke ma ụdaume na ụdaume. Maka consonant ọ bụla n'ime abugida, enwere akara ma ọ bụ akara na-enweghị akara nke na-anọchite anya consonant na-esochi ụdaume ndabara, nke a na-akpọ ụdaume dị n'ime ya. Etinyela akara koodu Unicode 3.0 n'etiti U+1200 na U+137F (ngụkọta 4608 4991), nwere akara mkpụrụedemede maka Ge'ez, Amharic na Tigrinya, akara edemede na ọnụọgụgụ.

Kedu onye ị ga-atụkwasị obi na mkpa asụsụ Harari gị dị mkpa?

Asụsụ Harari bụ asụsụ dị mkpa n'ụwa niile. Ọ dị mkpa ịghọta ọdịdị n'ozuzu ya na nkọwapụta nke Harari. Kemgbe 1985, AML-Global enyela ndị ntụgharị Harari pụtara ìhè, ndị ntụgharị na ndegharị n'ụwa niile.